Category: Κείμενα – Αναλύσεις

Only with 2 Euros per hour you can:

Live, breath, create in a virtual world. Buy, sell, search, getting stressed. Kill and being killed. Banned from reality, establishing e-friendships and exchanging e-compliments. The screen and your chair your safe micro world…

But life is not just another game. Cops kill and judges acquit them. Politicians legislate only for those who exploit us. Mass media misinform and promote only those weakness values that lead society in a trance and turn people on just consumer parts of their mechanism. A mechanism that shrinks freedoms and rights and derogates our dignity.

In front of a pc, you’re hiding from the society. Having the illusion you’re using it as a communication tool, you’re consistently being isolated and sink deeper and deeper to apathy. From television addicted generation to computer addicted one. Submissive and harmless appliance of this system. Without reflexes, just as they need us. Without education, just as they want us. Without critical thinking, they are afraid of it

It’s not enough being informed without participating. Neither the trees will grow back just by sending sms, nor the world will change through the facebook groups and chain mails. In December’s 2008 struggles, the innovative use of internet as a mean of offering counter and direct information proved that we have a very powerful tool in our hands. But such a thing would be meaningless if not combined with our physical presence on the street and the barricades.

NO MORE VICTIMS OF VIRTUAL SELF-SATISFACTION

Για την εξέγερση του Δεκέμβρη έχουν γραφτεί πολλά, θα γραφτούν ακόμα περισσότερα, όσο αντιλαμβανόμαστε το πόσο άλλαξε τις ισορροπίες μεταξύ εξουσιαστών και εξουσιαζόμενων. Πιστεύοντας ότι είναι αρκετά νωρίς  για να αναλύσουμε όλες τις πτυχές της εξέγερσης θα συγκεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στη ροή της πληροφορίας από τη στιγμή της δολοφονίας του Αλ. Γρηγορόπουλου και όσων ακολούθησαν αυτής, στα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν και τέλος στον ρόλο που είχε η τεχνολογία στα χέρια των εξεγερμένων.

Η διάδοση της είδησης ξεκίνησε μέσω των κινητών τηλεφώνων και του διαδικτύου και ακολούθησαν τα  καθεστωτικά ΜΜΕ προσπαθώντας από την πρώτη κιόλας στιγμή να υποβαθμίσουν  το γεγονός. Τα αντανακλαστικά λειτούργησαν, καταλήφθηκαν δημόσιοι χώροι και ξεκίνησε η λειτουργία συνελεύσεων. Εκεί αποφασίστηκαν οι δράσεις της πρώτης νύχτας και οργανώθηκε η πορεία της Κυριακής με βασικό μέσο προπαγάνδισης το διαδίκτυο. Σειρά πήραν οι μαθητές μέσω ιστοσελίδων (facebook, tweeter, forum) συνεννοημένοι να κάνουν πορείες. Τα μέσα αυτά λειτούργησαν μόνο για συνεννοήσεις πρώτου βαθμού με τα επιθετικά και συγκρουσιακά χαρακτηριστικά να ξεδιπλώνονται στο δρόμο. Η ανάγκη για ενημέρωση στους κατά τόπους κατειλημμένους χώρους ώθησε στη δημιουργία ενός blog για κάθε κατάληψη, πράγμα πρωτοφανές, όπου υπήρχε αδιαμεσολάβητη πληροφόρηση. Παράλληλα, μια μεγάλη μάζα των λεγόμενων bloggers ανέλυε, κριτίκαρε, καλούσε σε δράσεις και διακινούσε την προσωπική της εκτίμηση για τα γεγονότα. Υπήρχαν επίσης και κινηματικά sites τα οποία παρείχαν μια αδιαμεσολάβητη ενημέρωση (π.χ Indymedia). Άξιο αναφοράς είναι οι επιθέσεις που δέχτηκε το Indymedia προκειμένου να κατασταλεί αλλά και η αναπόφευκτη δυσλειτουργία του λόγω του μεγάλου όγκου επισκέψεων. Για το τέλος αφήσαμε την <<αναλογική τεχνολογία>>, το πιο ισχυρό όπλο στα χέρια των εξεγερμένων. Τις αφίσες, τα κείμενα με τον πολιτικό λόγο, τις μικροφωνικές, την κατάληψη ή και  δημιουργία ραδιοφωνικών σταθμών, τις πορείες, τις επιθέσεις στα αστυνομικά τμήματα, στις τράπεζες και στα εμπορικά κέντρα των πόλεων.

Οι συνεχείς ενημερώσεις για τα γεγονότα βοήθησαν πολύ στη διάδοση των αιτημάτων των εξεγερμένων. Αυτό όμως που έπαιξε το μεγαλύτερο ρόλο ήταν ο οργανωμένος πολιτικός λόγος που είχε τη δυνατότητα να διαχυθεί μέσω του διαδικτύου σε όλο τον κόσμο. Έδειξε ότι ήταν ισχυρός αφού προκάλεσε αντιδράσεις και κινήσεις αλληλεγγύης, παρακάμπτοντας , για πρώτη φορά ίσως τόσο γρήγορα, εμπόδια όπως τα ντόπια και διεθνή ΜΜΕ. Έδειξε επίσης ότι οι εξεγερμένοι, σε μια κρίσιμη κατάσταση, παίρνοντας την πληροφόρηση στα χέρια τους,  μπορούν να ξεπεράσουν την καθεστωτική παραπληροφόρηση και συκοφάντηση . Αυτό που έχει σημασία είναι οι δομές μας να γίνουν ακόμη πιο ισχυρές αφού σε μια από τις μαζικότερες αντεπιθέσεις στο κράτος τα τελευταία χρόνια καταφέραμε αν μη τι άλλο να ακουστούμε αμφισβητώντας στην πράξη την κρατική προπαγάνδα.

Αναμφισβήτητο γεγονός είναι ότι κάποια τεχνολογικά μέσα βοήθησαν τόσο στην διάδοση του λόγου των εξεγερμένων όσο και σε πρακτικά ζητήματα. Βοήθησε όμως και την άλλη πλευρά στην προσπάθειά της να καταστείλει το όλο εγχείρημα της εξέγερσης. Η μετάδοση των γεγονότων από τα αστικά μέσα ήταν μια πραγματική παρωδία. Οι προσπάθειες της εξουσίας για παραποίηση της αλήθειας και επιστροφή στην κανονικότητα κατέρρευσαν από τις πρώτες ώρες. Ο θίασος των αναλυτών, ταγμένος στην επιχείρηση απόκρυψης των πραγματικών διαστάσεων της εξέγερσης, που με ζήλο χτίζαν το τείχος ανάμεσα στο φιλοθεάμον κοινό και τα οδοφράγματα, το είδαν να γκρεμίζεται. Ο κόσμος αναζητούσε την αλήθεια στους δρόμους. Το διαδίκτυο κατακλυσμένο από έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών και απόψεων κινδύνευσε να γίνει το βασίλειο της υποκειμενικότητας. Πολλοί διάλεξαν ένα group ανάλογης θεματικής στο face book. Άλλοι, περισσότερο οργισμένοι, διάλεξαν και 2ο ή ακόμα και 3ο. Κάποιοι ανήσυχοι δημιούργησαν ένα blog. Στα forum γινόταν το αδιαχώρητο, ενώ τα διαδικτυακά κεράκια υπέρ αναπαύσεως έγιναν ανάρπαστα. Οι συλλέκτες ξεκίνησαν να οργανώνουν και να αποθηκεύουν ντοκουμέντα. Με λίγα λόγια, για κάποιους που νευρίασαν, ένα πληκτρολόγιο φάνηκε αρκετό. Τα επαναστατικά χαρακτηριστικά αυτών των μονάδων-ομάδων είναι αμελητέα ως προς την προώθηση των κινηματικών διαδικασιών. Όταν λαμβάνουν χώρα εξεγερσιακά γεγονότα οι συνελεύσεις στους κατειλημμένους χώρους λειτουργούν σαν κέντρα αποφάσεων. Όποιος αποφασίζει να δρα μόνος του, απομακρυσμένος από τα κεντρικά γεγονότα, απέχει από τις διαδικασίες συνδιαμόρφωσης.

Έχοντας έντονες ακόμη τις μνήμες του Δεκέμβρη και έχοντας συμμετάσχει σε δράσεις, συνελεύσεις και γενικότερα όντας κομμάτι αυτής της εξέγερσης θεωρούμε ότι ο εξεγερμένος, σε σχέση με τα τεχνολογικά μέσα, θα πρέπει να βρίσκεται σε ένα συνεχές δίπολο. Από τη μια μεριά, σαν σύγχρονος λουδίτης να σαμποτάρει τα μέσα αυτά ή στα πλαίσια της αυτοδιαχείρισης να τα οικιοποιηθεί.

Για ακόμα μια φορά, το Indymedia (athens.indymedia.org, patras.indymedia.org) αποτελεί στόχο των εξουσιαστών, με την επίθεση να κορυφώνεται μετά την εξέγερση του Δεκέμβρη. Αισθανόμενοι, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, την επικινδυνότητα του μέσου προς αυτούς ως μοναδική πηγή αντιπληροφόρησης και ενημέρωσης των κινηματικών διαδικασιών, προσπαθούν με όλα τα μέσα να το φιμώσουν. Ξεκινώντας με γκεμπελικού τύπου προπαγάνδα από τα φύλλα του Ριζοσπάστη, αστικών φυλλάδων και ιστοχώρων εθνικιστικών-φασιστικών ιδεολογιών φτάνει να γίνει μέχρι και συζήτηση στο κ(υ)νοβούλιο με αφορμή την επερώτηση βουλευτή του χουντικού-φασιστικού λα.ο.ς. Ακολουθούν οι εξαγγελίες του Σανιδά για άρση της ανωνυμίας σε κάθε πτυχή του διαδικτύου και τα εξώδικα του ΟΤΕ στον ΕΔΕΤ (Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας), αναφορικά με τη χρήση των οπτικών ινών του Πολυτεχνείου από πλευράς Indymedia. Κορύφωση όλων αυτών αποτελεί η μήνυση του προισταμένου της Εισαγγελίας Αθηνών στον πρύτανη και το πρυτανικό συμβούλιο του ΕΜΠ για παράβαση καθηκόντων.

Η συγκεκριμένη επίθεση πέραν του σκοπού να πλήξει το Indymedia ως μέσο, είναι μέρος της γενικευμένης επίθεσης εναντίον του πανεπιστημιακού ασύλου, της ελευθερίας στο διαδίκτυο και της ελεύθερης πρόσβασης κάθε κομματιού της κοινωνίας στους δημόσιους πόρους. Αυτοί που τόσο καιρό σκυλιάζουν με τα δήθεν ορμητήρια “κουκουλοφόρων” μέσα από το πανεπιστημιακό άσυλο και τη δήθεν κατάργηση της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, είναι οι ίδιοι που απαιτούν με εισαγγελική παρέμβαση την κατάσχεση ενός διακομιστή (server) που στηρίζει την ελεύθερη αυτή διακίνηση των ιδεών. Πέρα από αυτό, με μια σειρά διατάξεων και νόμων που προσπαθούν να περάσουν (επωνυμία των blogs, παρακράτηση προσωπικών δεδομένων κ.ά.) θέλουν να τιθασεύσουν, αλλά κυρίως να καταργήσουν την ελευθερία ενός ανεξέλεγκτου μέσου, όπως είναι το διαδίκτυο. Τέλος, έχουν φτάσει στο σημείο να αμφισβητούν-καταργούν τα αυτονόητα που είναι η πρόσβαση στους δημόσιους πόρους από όλη την κοινωνία. Όλες οι παραπάνω ενέργειές τους, δεν είναι κάτι καινούργιο, απλά τώρα απροκάλυπτα συνθλίβουν με τα ίδια τους τα χέρια τη μάσκα της δημοκρατίας που φοράνε τόσα χρόνια.

Το Indymedia είναι ένα δίκτυο αντιπληροφόρησης, ελεύθερης έκφρασης και αδιαμεσολάβητης ενημέρωσης. Η συντονιστική του ομάδα λειτουργεί με χαρακτηριστικά αυτοδιαχείρισης και αυτοοργάνωσης, μέσα από ανοιχτές συνελεύσεις. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και οι κριτικές που δέχεται είναι γνωστά, αλλά είναι επίσης γνωστό ο τόπος και χρόνος συνάντησης της συντονιστικής ομάδας. Η εύκολη κριτική μπορεί και οφείλει να γίνει έμπρακτη βοήθεια και υποστήριξη του μέσου.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΔΕΝ ΦΙΜΩΝΕΤΑΙ
ΚΑΤΩ ΤΑ ΞΕΡΑ ΣΑΣ ΑΠΟ ΤΟ INDYMEDIA

Ο Γ. Σανιδάς εισαγγελέας του αρείου πάγου, ένας ακόμα πραίτορας της δημοκρατίας μαθημένος από μικρός να γλύφει το χέρι που τον ταΐζει, εξέδωσε την υπ. αριθμ. 9/2009 γνωμοδότησή του, μετά από αίτηση του τμήματος δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος, που αφορά το απόρρητο της επικοινωνίας μέσω του Internet, δύο μέρες πριν συνταξιοδοτηθεί. Είναι άξιο αναφοράς ότι ο συγκεκριμένος εισαγγελέας γνωστός για τις συντηρητικές και αναχρονιστικές απόψεις του, απαξιώνει το διαδίκτυο ως μέσο επικοινωνίας. Σύμφωνα με την γνωμοδότηση τα μπλόγκ δεν καταλαμβάνονται από το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης και επικοινωνίας, που προβλέπει το άρθρο 19 του Συντάγματος*. Αναλυτικότερα η γνωμοδότηση:

1) Το απόρρητο των επικοινωνιών δεν καλύπτει α) την επικοινωνία μέσω του διαδικτύου (Internet) και β) τα εξωτερικά στοιχεία της επικοινωνίας (ονοματεπώνυμα και λοιπά στοιχεία συνδρομητών, αριθμοί τηλεφώνων, χρόνος και τόπος κλήσεως, διάρκεια συνδιάλεξης κ.λ.π.).

2) Οι εισαγγελικές, ανακριτικές και προανακριτικές αρχές, πολύ δε περισσότερο τα Δικαστικά Συμβούλια και τα Δικαστήρια, δικαιούνται να ζητούν από τους παρόχους των υπηρεσιών Επικοινωνίας, μέσω του διαδικτύου (Internet) τα ηλεκτρονικά ίχνη μιας εγκληματικής πράξεως, την ημεροχρονολογία και τα στοιχεία του προσώπου στο οποίο αντιστοιχεί το ηλεκτρονικό ίχνος, από τους λοιπούς δε παρόχους των υπηρεσιών επικοινωνίας τα “εξωτερικά στοιχεία” της επικοινωνίας και ο πάροχος υποχρεούται να τα παραδίδει χωρίς να είναι αναγκαίο να προηγηθεί άδεια κάποιας Αρχής και ιδία της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών.

3) Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών αλλά και οποιαδήποτε άλλη Ανεξάρτητη Αρχή ούτε νομιμοποιείται ούτε δικαιούται να ελέγξει με οποιονδήποτε τρόπο, αμέσως ή εμμέσως, το εάν η περί άρσεως ή μη του απορρήτου απόφαση των οργάνων της Δικαιοσύνης είναι σύννομη ή όχι. Αυτό κρίνεται από τα ίδια τα όργανα της Δικαιοσύνης. Ούτε όμως περαιτέρω η ρηθείσα Αρχή μπορεί να ελέγξει τους παρόχους υπηρεσιών επικοινωνίας για τη, σε κάθε περίπτωση, συμμόρφωσή τους προς τις αποφάσεις των οργάνων της Δικαιοσύνης. Εάν πράξει τούτο ενεργεί καθ’ υπέρβαση της δικαιοδοσίας της.

Η γνωμοδότηση αυτή είναι προφανές ότι έχει σαν στόχο αποκλειστικά το να περιορίσει την ελευθερία του λόγου. Είναι μια ακόμα κίνηση στο όνομα της δημοκρατίας, που θα ζήλευαν και τα πιο ολοκληρωτικά καθεστώτα. Μεγάλη τιμή για τον ίδιο να μπεί στο βιογραφικό του, μαζί με την θεσμική κάλυψη των πολιτικών στα τρέχοντα σκάνδαλα. Η κενού περιεχομένου γνωμοδότησή του μπορεί εύκολα ν’ αποδειχτεί καθώς ο οποιοσδήποτε μπορεί να χρησιμοποιήσει blogs του εξωτερικού που δεν εμπίπτουν νομικά στην ελληνική νομοθεσία αλλά και καρτοκινητά άλλων χωρών που πάλι δεν θα μπορεί να “σπάσει” το
απόρρητο. Συγκρίνοντας τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση με ήδη υπάρχουσες νομοθετικές διατάξεις άλλων κρατών παρατηρείται παγκόσμια πρωτοτυπία όσον αφορά τις ενέργειες πλημμεληματικού χαρακτήρα. Με λίγα λόγια αυτό σημαίνει ότι η αστυνομία και οι δικαστές μπορούν οποιαδήποτε στιγμή να άρουν το απόρρητο τηλεπικοινωνιών χωρίς κανένα έλεγχο από πουθενά και κανέναν. Πολύ εύκολα θα μπορούν να εγκλωβίσουν και να παγιδεύσουν όποιον/α αντιστέκεται ή όποιον/α θεωρούν εμπόδιο στα σχεδιά τους. Το αυτί της εξουσίας όμως δεν ιδρώνει σε περιπτώσεις σκανδάλων όπως αυτό των υποκλοπών, στην ύπαρξη μεγάλου αριθμού φασιστοσάιτ που προωθούν το ρατσισμό και την ξενοφοβία, αλλά οι εξουσιαστικοί μηχανισμοί στρέφονται κυρίως σε σελίδες αντιπληροφόρησης (indymedia), συντρόφους-αγωνιστές και σε κάθε αντιστεκόμενο κομμάτι της κοινωνίας.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αντίδραση των bloggers. Μας έχουν συνηθίσει σε μελοδραματικές συγκεντρώσεις “κηδείες” χωρίς να διεκδικούν το παραμικρό και χωρίς να ενοχλούν στο ελάχιστο. Τώρα που προσπαθούν να τους ποινικοποίησουν είναι η ώρα να δείξουν ότι χρησιμοποιούσαν το πληκτρολόγιο για να ενισχύσουν την αξία της ελευθερίας του λόγου και όχι σαν υποκατάστατο της φυσικής τους παρουσίας στους δρόμους και τους αγώνες.

Στην οργουελική κοινωνία που μας ετοιμάζουν, γεμάτη από ελέγχους και πλήρη παρακολούθηση των πάντων, το διαδίκτυο είναι ένα όπλο στα χέρια των αγωνιζόμενων και ως τέτοιο οφείλει να μείνει. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών και γνώσης μέσα από αυτό μας αφορά όλους και αποτελεί ένα ακόμα μονοπάτι προς τη κοινωνία που οραματιζόμαστε.

*Άρθρο 19
1. Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων.
2. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει το απόρρητο της παραγράφου 1.
3. Απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου αυτού και των άρθρων 9 και 9Α.

Σε μια κοινωνία εμπορευματοποίησης των πάντων και καταναλωτικής νοοτροπίας είναι ζωτικής σημασίας η αποδέσμευση από κοινωνικές δομές που έχουν αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Τα κοινωνικά συστήματα φτιάχνονται για να εξυπηρετούν τις ανθρώπινες ανάγκες. Η αποτυχία του συγκεκριμένου συστήματος είναι αυταπόδεικτη γιατί δεν εξυπηρετεί παρά μόνο την προώθηση οικονομικών συμφερόντων. Η συνειδητή αποχή από αυτό το εμπορικό αλισβερίσι αποτελεί έναν από τους μοχλούς κατάρρευσης αυτού του συστήματος. Στο συγκεκριμένο κείμενο θα εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας τόσο στις εμπορικές εφαρμογές ηλεκτρονικών υπολογιστών, όσο και σε εφαρμογές ελεύθερου λογισμικού.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η πρώτη επαφή των χρηστών με το λογισμικό έγινε με κάποιο εμπορικό προϊόν μιας και αυτό ορίζουν οι συγκαλυμμένοι νόμοι του μονοπωλίου. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στα λειτουργικά συστήματα Windows, Macintosh και τις εφαρμογές που υλοποιούνται αποκλειστικά και μόνο γι’ αυτά. Δουλεύοντας, διασκεδάζοντας και μαθαίνοντας πάνω σε αυτές τις εφαρμογές ήρθαμε σε σύγκρουση με θεμελιώδεις ανάγκες και νιώσαμε να παραβιάζονται αξίες, για τις οποίες παλεύουμε στην καθημερινότητά μας. Η ψευδαίσθηση της ικανοποίησης που παρέχει αρχικά ένα πρόγραμμα κλειστού κώδικα, δίνει στο χρήστη τη θέση της στον περιορισμό της σκέψης, αφού δεν του παρέχονται ερεθίσματα, της έκφρασης, μιας και οι τρόποι να εκφραστεί είναι τυποποιημένοι εκ των προτέρων και κατ’ επέκταση της φαντασίας και της δημιουργικότητας αφού αγκιστρώνεται στα συγκεκριμένα προγράμματα. Επιπλέον, όπως σε κάθε επιστήμη έτσι και στην πληροφορική η μάθηση και η έρευνα περιορίζεται σ’ ένα συγκεκριμένο και φτιαχτό-προκαθορισμένο φάσμα. Οποιαδήποτε εναλλακτική έξω από το φάσμα αυτό βρίσκει το χρήστη δέσμιο της προσπάθειάς του να προσαρμοστεί, λόγω της σχέσης εξάρτησης που έχει δημιουργήσει το εμπορικό λογισμικό, αλλά και μαθησιακά ανέτοιμο να δημιουργήσει κάτι δικό του.

Άλλο ένα αρνητικό και επικίνδυνο χαρακτηριστικό των εμπορικών εφαρμογών εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο χρήστης ανεξάρτητα από το γνωστικό του επίπεδο δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι ακριβώς μπορεί να τρέχει στο background του υπολογιστή του. Τέλος, στο λογισμικό κλειστού κώδικα αν και υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας εφαρμογών, από πλευράς χρήστη, αυτή εντάσσεται στα πλαίσια της εμπορευματοποίησης και της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Σε αντίθεση με τις εφαρμογές που αναφέρθηκαν (εμπορικές) υπάρχει το λειτουργικό σύστημα Linux και οι εφαρμογές που υπάγονται στην άδεια χρήσης GNU-GPL (General Public License). Σύμφωνα με την άδεια αυτή ο πηγαίος κώδικας μιας εφαρμογής οφείλει να παραμένει ανοιχτός. Ο κώδικας μπορεί να τροποποιηθεί ή να πωληθεί, αλλά πάντα παραμένει ανοιχτός. Αυτό μπορεί να μην καταργεί τελείως το εμπόριο σαν έννοια και σαν διαδικασία, αλλά του επιφέρει σοβαρό πλήγμα. Η δυνατότητα από πλευράς χρήστη να γνωρίζει τον πηγαίο κώδικα του δίνει μια ευελιξία κινήσεων όσον αφορά τη τροποποίηση των εφαρμογών, αφού μπορεί να τις προσαρμόσει στα μέτρα του. Του δίνει έτσι τη δυνατότητα να αποκοπεί από τον ψηφιακό καταναλωτισμό και να υιοθετήσει μια πιο αντιεμπορευματική χρήση της τεχνολογίας. Παράλληλα. δεν αποκλείει το χρήστη από τη γνώση των τεχνολογιών που χρησιμοποιεί. Η εκπαίδευση σαν ανοιχτή διαδικασία, με τη γνώση να μεταδίδεται ελεύθερα, ταιριάζει απόλυτα με τη φιλοσοφία του ελεύθερου λογισμικού που έχει ξεκάθαρο σκοπό την εξέλιξη της επιστήμης και όχι τη δημιουργία οικονομικών δεσμών. Το ελεύθερο λογισμικό αποτελεί παράδειγμα εξέλιξης της γνώσης και για τις άλλες επιστήμες.

Συμπερασματικά, το ελεύθερο λογισμικό άλλοτε προηγείται και άλλοτε έπεται τεχνολογικά των εμπορικών εφαρμογών. Επιδέχεται ακόμα κριτικής μιας και τα περιθώρια βελτίωσής του είναι μεγάλα. Αρκεί οι χρήστες να μην το αντιμετωπίσουν σαν κάτι το δωρεάν , όπως η “τσάμπα” μπύρα, αλλά σαν ένα πολύτιμο εργαλείο στην προσπάθειά τους να διασφαλίσουν αξίες όπως η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία του λόγου, η ομαδική δημιουργία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως οι ομάδες και οι κοινότητες που ασχολούνται με το Linux αλλά και γενικότερα με το ελεύθερο λογισμικό, διέπονται από χαρακτηριστικά αυτοοργάνωσης. Η λογική που επικρατεί αυτή τη στιγμή είναι γνωστή ως 1-10-100. Ένας προγραμματίζει, δέκα βελτιώνουν, εκατό χρησιμοποιούν. Σαφώς και η χρήση του ελεύθερου λογισμικού δεν αρκεί για να ξεφύγουμε απ’ αυτή τη λογική, αλλά χρειάζεται μια γενικότερη αντιεμπορευματική στάση και θέση στη καθημερινότητα μας.

[English Translation]